Nie tylko wysoka temperatura stanowi problem – równie groźny jest mikroklimat zimny, szczególnie w branżach, gdzie niska temperatura jest wymogiem technologicznym lub logistycznym. Zimno obciąża układ krążenia, zwiększa ryzyko wychłodzenia organizmu i może prowadzić do chorób przewlekłych, w tym reumatycznych i układu oddechowego.

Do branż najbardziej zagrożonych zimnym mikroklimatem należą:

• Przemysł spożywczy – zakłady przetwórstwa mięsa, ryb, mleka, produkcja mrożonek, chłodnie i pakowalnie świeżej żywności.

• Logistyka chłodnicza i magazyny – centra dystrybucji żywności, terminale przeładunkowe i magazyny mroźnicze.

• Przemysł farmaceutyczny i biotechnologiczny – laboratoria i zakłady produkcyjne, w których wymagane jest utrzymanie sterylnych, niskotemperaturowych warunków.

• Branża gastronomiczna – zaplecza chłodnicze w restauracjach, hotelach i hurtowniach spożywczych.

• Przetwórstwo owoców i warzyw – sortownie i przechowalnie pracujące w niskich temperaturach dla zachowania świeżości produktów.

• Przemysł chemiczny i kosmetyczny – procesy produkcyjne wymagające przechowywania lub mieszania surowców w chłodnych warunkach.

W takich środowiskach niezbędne jest stosowanie specjalistycznych rozwiązań ochronnych – od ogrzewania stanowisk pracy i osłon termicznych po środki ochrony indywidualnej (odzież izolującą, obuwie, rękawice).

Wysoka temperatura w miejscu pracy to nie tylko dyskomfort – to realne ryzyko zawodowe, które może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, takich jak odwodnienie, udar cieplny, a w dłuższej perspektywie nawet choroby układu krążenia. Zjawisko gorącego mikroklimatu staje się coraz bardziej powszechne, nie tylko z powodu technologii generujących ciepło, ale także w związku z globalnym ociepleniem i coraz częstszymi falami upałów.

Najbardziej narażone są branże, w których procesy technologiczne sprawiają, że temperatura w pomieszczeniach znacznie przekracza wartości uznawane za bezpieczne:

• Przemysł spożywczy – piekarnie, cukiernie, przetwórnie i zakłady garmażeryjne, gdzie piece pracują bez przerwy.

• Metalurgia i obróbka metali – hale hutnicze, kuźnie, odlewnie oraz warsztaty spawalnicze, w których źródła intensywnego ciepła są nieodłącznym elementem produkcji.

• Pralnie przemysłowe i farbiarnie – urządzenia parowe i przemysłowe suszarki podnoszą temperaturę i wilgotność powietrza do ekstremalnych poziomów.

• Drukarnie i zakłady poligraficzne – nagrzewające się maszyny drukujące, suszarki UV i systemy utrwalania farb.

• Przetwórstwo tworzyw sztucznych i gumy – wtryskarki i wytłaczarki generują ciepło, które w zamkniętych halach tworzy trudne warunki pracy.

• Warsztaty samochodowe i lakiernie – promienniki ciepła i komory lakiernicze nagrzewają przestrzeń roboczą.

• Zaplecza gastronomiczne i kuchnie przemysłowe – piece, grille i frytownice pracujące równocześnie i bez przerwy.

• Serwerownie i centra IT – urządzenia elektroniczne emitujące duże ilości ciepła, przy czym ryzyko awarii sprzętu zwiększa presję na utrzymanie niskiej temperatury.

W tych sektorach inwestycja w systemy chłodzenia nie jest luksusem, lecz koniecznością. Brak działań oznacza nie tylko zagrożenie dla zdrowia pracowników, ale też ryzyko spadku wydajności, absencji chorobowych i problemów z utrzymaniem ciągłości produkcji.

Wpływ mikroklimatu – zarówno gorącego, jak i zimnego – może mieć charakter nagły, np. udar cieplny lub hipotermia, ale także długofalowy. Wielu pracowników nie zdaje sobie sprawy, że niepozorne objawy, takie jak osłabienie, przewlekłe zmęczenie czy bóle mięśni, mogą być pierwszym sygnałem niebezpiecznych zmian w organizmie. Często skutki ujawniają się dopiero po latach w postaci trwałych chorób zawodowych lub przewlekłych problemów zdrowotnych.

Dlatego zapewnienie odpowiednich warunków pracy nie powinno być traktowane jedynie jako poprawa komfortu – to realna inwestycja w zdrowie, bezpieczeństwo i życie pracowników.

Wielu pracodawców obawia się kosztów związanych z wdrożeniem rozwiązań technicznych, takich jak systemy klimatyzacyjne, wentylacyjno-klimatyzacyjne czy specjalistyczna odzież ochronna. Tymczasem istnieją realne możliwości finansowania – w ramach konkursu ZUS można otrzymać dofinansowanie. Na przykład:

• do 200 000 zł na inwestycje związane z poprawą mikroklimatu gorącego (np. systemy klimatyzacyjne),

• do 40 000 zł na środki ochrony indywidualnej chroniące przed zimnym mikroklimatem.

To narzędzie pozwala znacząco obniżyć koszty, a jednocześnie zwiększyć bezpieczeństwo i wydajność pracowników.

Mikroklimat – gorący i zimny – to jedno z najpoważniejszych, a wciąż niedocenianych wyzwań BHP w polskich zakładach pracy. Jego skutki mogą być drastyczne zarówno dla zdrowia pracowników, jak i dla wyników ekonomicznych firm. Dlatego pracodawcy powinni postrzegać działania ochronne nie jako wydatek, lecz jako strategiczną inwestycję, która zapewni stabilność, konkurencyjność i odpowiedzialne podejście do bezpieczeństwa pracy.